Firma z branży obróbki metalu doświadcza stałego wzrostu. Zasoby profili, blach i rur stale rosną – jednak dostępna powierzchnia magazynowa w pewnym momencie osiąga swoje granice. Klasyczne statyczne regały oferują wprawdzie stabilność i przejrzystość, ale zajmują dużo miejsca. Gdy brakuje przestrzeni, procesy zaczynają się zatykać.
Czas dostępu się wydłuża, improwizowane procesy zwiększają ryzyko wypadków, a koszty dodatkowych powierzchni magazynowych gwałtownie rosną. Pojawia się więc kluczowe pytanie: czy statyczne składowanie wciąż ma sens, czy może lepszym rozwiązaniem jest składowanie dynamiczne?
Składowanie statyczne – solidna podstawa
Składowanie statyczne nazywane jest również systemem stałych miejsc, ponieważ każdy produkt ma przypisane stałe miejsce na regale. Ta statyczna struktura zapewnia przejrzystość i sprawdza się szczególnie wtedy, gdy asortyment pozostaje stabilny przez dłuższy czas.
Zalety w skrócie
Składowanie statyczne wyróżnia się przede wszystkim swoją stabilnością. Każdy towar ma swoje stałe miejsce, dzięki czemu eliminuje się czas poszukiwań, a dostęp jest wyjątkowo prosty. Dzięki walcowanym na gorąco profilom stalowym systemy regałowe charakteryzują się dużą nośnością i wytrzymują nawet bardzo duże obciążenia. Dodatkowo cechuje je długa żywotność: przy minimalnych nakładach konserwacyjnych niezawodnie służą przez dziesięciolecia. Stały porządek tworzy jasne struktury, które znacznie ułatwiają codzienne procesy magazynowe.
Typowe rozwiązania
Do klasycznych rozwiązań składowania statycznego należą przede wszystkim regały wspornikowe oraz regały paletowe. Regały wspornikowe doskonale nadają się do składowania długich elementów, takich jak profile, rury czy blachy, ponieważ umożliwiają otwarte i przejrzyste składowanie. Regały paletowe natomiast są prawdopodobnie najpowszechniejszym rozwiązaniem do składowania wszelkiego rodzaju towarów paletowych. Oferują dużą nośność, są elastycznie rozbudowywalne i zapewniają wyraźny porządek w magazynie.
Ograniczenia w praktyce
Choć składowanie statyczne jest solidne i niezawodne, w praktyce szybko osiąga swoje granice. Wraz z rozrastającym się asortymentem rośnie zapotrzebowanie na dodatkową powierzchnię regałową, co wymaga nie tylko miejsca, ale także inwestycji. Ponadto systemy statyczne są stosunkowo intensywne powierzchniowo. Zajmują znacznie więcej miejsca niż rozwiązania dynamiczne, ponieważ każdy artykuł ma przypisane stałe miejsce magazynowe – niezależnie od tego, jak często jest przemieszczany. Elastyczność również jest ograniczona. Zmiany w asortymencie lub wahania sezonowe trudno uwzględnić, ponieważ stałe struktury prawie nie pozwalają na spontaniczne dostosowanie.
Składowanie dynamiczne – elastyczna alternatywa
W przeciwieństwie do sztywnego systemu stałych miejsc, składowanie dynamiczne, zwane również „chaotycznym”, umożliwia elastyczne reagowanie na zmiany w asortymencie i przepływie towarów. Swoje zalety ujawnia szczególnie wtedy, gdy powierzchnia magazynowa jest ograniczona lub zapasy często się zmieniają.
Zalety w praktyce
Kluczową zaletą systemów dynamicznych jest efektywne wykorzystanie powierzchni. Na tej samej powierzchni bazowej można uzyskać znacznie większą pojemność magazynową, ponieważ miejsca składowania są wykorzystywane elastycznie. Dodatkowo zoptymalizowane procesy umożliwiają krótsze czasy dostępu, co przyspiesza codzienne operacje magazynowe. Ponieważ systemy te są skalowalne, można je bez problemu dostosować do rosnących zapasów, zapewniając tym samym długoterminowe bezpieczeństwo przyszłościowe. Więcej szczegółów na temat optymalizacji procesów można znaleźć w artykule o efektywnych procesach magazynowych.
Typowe rozwiązania
Do klasycznych przykładów systemów składowania dynamicznego należą regały przesuwne. Są one szczególnie odpowiednie do przechowywania ciężkich i nieporęcznych towarów, ponieważ regały można przesuwać, co zmniejsza liczbę potrzebnych korytarzy. Jeszcze większą efektywność zapewniają automatyczne systemy magazynowe, które współpracują z systemem zarządzania magazynem i przejmują sterowanie procesami składowania, kompletacji i wydawania towaru.
Wyzwania, na które należy zwrócić uwagę
Składowanie dynamiczne nie jest jednak pozbawione wyzwań. Koszty zakupu są znacznie wyższe niż w przypadku klasycznych regałów statycznych. Dochodzi do tego zależność techniczna: awaria systemu może sparaliżować całe procesy. Obsługa wymaga również przeszkolonego personelu, ponieważ konserwacja i sterowanie są bardziej złożone. Firmy muszą dokładnie rozważyć te czynniki, zanim zdecydują się na systemy dynamiczne.
Kryteria wyboru składowania statycznego lub dynamicznego
Wybór pomiędzy składowaniem statycznym a dynamicznym wpływa na całą organizację magazynu i decyduje o efektywności procesów. Zależy on zasadniczo od czterech kryteriów:
Dostępność przestrzeni
Pierwszym kryterium jest dostępność przestrzeni. Firmy dysponujące dużą powierzchnią magazynową mogą pracować efektywnie i niskokosztowo, korzystając z systemów statycznych. Natomiast firmy z ograniczoną przestrzenią lub wysokimi kosztami powierzchni potrzebują efektywności przestrzennej systemów dynamicznych. Więcej informacji na temat strategii lokalizacji można znaleźć w artykule o składowaniu centralnym i zdecentralizowanym.
Budżet inwestycyjny
Drugim czynnikiem jest budżet inwestycyjny. Statyczne systemy regałowe są tańsze w zakupie i praktycznie bezobsługowe, co czyni je idealnym rozwiązaniem dla małych i średnich przedsiębiorstw. Systemy dynamiczne wymagają większych inwestycji początkowych, ale w dłuższej perspektywie przynoszą korzyści w postaci oszczędności powierzchni i bardziej efektywnych procesów.
Struktura towarów i częstotliwość rotacji
Trzecim aspektem jest struktura towarów i częstotliwość ich rotacji. Stały asortyment o niewielkiej rotacji idealnie nadaje się do systemów statycznych. Natomiast rozwiązania dynamiczne pokazują swoją przewagę, gdy trzeba szybko i elastycznie uzyskać dostęp do wielu różnych artykułów.
Plany rozwoju
Czwartym czynnikiem są przyszłe plany rozwojowe firm. Przedsiębiorstwa stawiające na ekspansję lub planujące poszerzenie asortymentu są lepiej przygotowane na przyszłość dzięki systemom dynamicznym. Łatwiej je skalować i integrować z istniejącą infrastrukturą.
Hybrydowe systemy składowania – to, co najlepsze z obu światów
Ani systemy statyczne, ani dynamiczne nie są w stanie w pełni sprostać wymaganiom nowoczesnych przedsiębiorstw we wszystkich sytuacjach. Branża obróbki metali dostarcza typowego przykładu: regały wspornikowe są idealne do składowania długich elementów, ale przy rosnącym asortymencie i ograniczonej powierzchni osiągają swoje granice. Z kolei czysto dynamiczne rozwiązanie byłoby niepraktyczne w przypadku ciężkich i nieporęcznych towarów. Dopiero połączenie obu systemów umożliwia ekonomiczny i zrównoważony przebieg procesów.
Zalety połączenia
Siła koncepcji hybrydowych polega na zrównoważeniu słabości obu podejść. Regały statyczne zapewniają nośność, porządek i łatwość obsługi, podczas gdy moduły dynamiczne umożliwiają lepsze wykorzystanie przestrzeni oraz szybki dostęp do towarów. W rezultacie powstaje elastyczne środowisko magazynowe, które sprawdza się zarówno w przypadku stałych grup artykułów, jak i zmiennych zapasów. Firmy zyskują pewność planowania oraz niezbędną elastyczność.
Przykład z praktyki
Wracając do naszego przykładu początkowego: w branży obróbki metali koncepcje hybrydowe można łatwo zobrazować. Profile i blachy są przechowywane w solidnych regałach wspornikowych, gdzie kluczowa jest stabilność. Jednocześnie regały przesuwne lub zautomatyzowane magazyny drobnych elementów umożliwiają efektywne przechowywanie śrub, elementów złącznych i mniejszych komponentów. Dzięki temu dostępna przestrzeń jest optymalnie wykorzystywana przy zmiennych stanach magazynowych. Takie połączenie zwiększa produktywność powierzchni i zapewnia zdolność do realizacji dostaw również w okresach wzrostu.
Wnioski: znalezienie odpowiedniego rozwiązania
Niezależnie od tego, czy system jest statyczny, dynamiczny czy hybrydowy – efektywne zarządzanie magazynem ma kluczowe znaczenie dla utrzymania przejrzystości stanów magazynowych i długoterminowego obniżania kosztów. Najważniejszym krokiem jest realistyczna ocena własnych potrzeb: ile miejsca jest dostępne, jakie produkty są przechowywane, jaka jest częstotliwość rotacji i w jakim kierunku firma będzie się rozwijać w najbliższych latach?
Na podstawie tych kryteriów można podejmować jasne decyzje. Systemy statyczne oznaczają stabilność i trwałość, natomiast systemy dynamiczne zapewniają elastyczność i efektywne wykorzystanie przestrzeni. W praktyce jednak najlepsze rozwiązania często powstają poprzez połączenie obu podejść.
OHRA wspiera firmy w podejmowaniu tych decyzji – dzięki dziesięcioleciom doświadczenia, innowacyjnym produktom i indywidualnemu doradztwu. W ten sposób powstaje strategia magazynowa, która sprawdza się nie tylko dziś, ale także uwzględnia przyszły rozwój. Jaką strategiczną rolę odgrywa gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwie, pokazuje artykuł „Gospodarka magazynowa i jej funkcje”.
